Gültepe, ekim ayı dış ticaret sayılarının açıklandığı Antalya’da gazetecilerin sorularını yanıtladı. Son ihracat bilgileri ışığında 2024 değerlendirmesi yapan, 2025 öngörülerini de paylaşan Gültepe, sayıların hoş olduğunu, her ay farklı bir bölümün artı ihracata imza attığını söyledi.
Gültepe, sayılar ve ciroların firmaların yaşadığı meseleleri çok fazla yansıtmadığını belirterek, şunları söyledi: “En büyük kasvet şu an karlılık sorunu. Bilhassa emek ağır kesimlerde maliyetin altında işi kapatmamak, müşteriyi kaybetmemek için siparişler alınıyor. Her bölüm için değil tahminen lakin bu sorun 27 bölümün yarısında bulunuyor. Karlılıklarla ilgili büyük bir sorun var. Fiyat vermede, gelecekle ilgili fiyatlamada badireler var. Zira gitgide döviz öngörüsü olmadığı için bu sorun oluyor.
2024’ün başında OVP’nin sonuçlarında yıl sonu doları 40-41 TL civarında bekleniyordu lakin sanırım yıl sonunda 35’e bile gelmeyecek, makas çok fazla açık. 10 ayda döviz artışı yüzde 15, enflasyon en az yüzde 36’da. Ortada 2 kat fark var. Önümüzde 2 ay daha var. Yalnızca kredi maliyetleri bile firmalara ziyan yazdırıyor aslında. Nakidi fazla olan işletmeler bu manada kısmen avantajlı oluyor. En büyük sorun nakit idaresi, likidite idaresi ve karlılık. 2025’in birinci çeyreğindeki kurumlar vergisi açıklandığı vakit çok daha âlâ bir formda ortaya çıkar.”
“İş gücü ithalatını şu an hayata geçiren kesimlerimiz var”
Mustafa Gültepe, dallardaki istihdam sayılarına değinirken, hazır giysi ve dokumacılıkta 200 binin üzerinde bir iş gücü kaybı olduğuna dikkati çekerek, “Ama bugün işler çoğalsa ve almak istesen personel de yok.” dedi.
Bu hususun toplantılarda sık sık lisana geldiğini tabir eden Gültepe, şöyle devam etti: “Çoğu bölümde liderlerimiz ‘dışarıdan, farklı ülkelerden, farklı bir halde iş gücünü ithal etmeye başlayalım’ önerisi sunuyor. Üretim tarafında çalışmak istemeyenlerin birçok hizmet dalına geçti. EYT’den ötürü ayrılıp çalışmak istemeyen ve onların yerine gelemeyen eksik iş gücümüz var. İş gücü ithalatını şu an hayata geçiren bölümlerimiz de var, bunu öneren liderlerimiz da var. Bakanlığımızla bu hususta çalışmamız gerektiğini düşünüyorum. Şayet bu biçimde giderse bilhassa emek ağır olan dallarda daha fazla sorun yaşanır ki yaşıyoruz. Malatya’da tesisim var, sarsıntı sonrası birtakım dertler yaşandı ancak şu an alacak eleman bulamıyoruz. Yüklü o bölgede minimum fiyat veriliyor. Beşerler üretimde çalışmak, meslek öğrenmek yerine hizmet dalını daha fazla tercih ediyor. Bu türlü bir trend var.”
Nerelerden personel alınabileceğine yönelik bir soru üzerine Gültepe, her ülkenin ve her bölümün karakter yapılarının, gereksinimlerinin farklı olduğunu, buna uygun tahliller sonucunda karar verilebileceğini söyledi.
Gültepe, “Bu bahisle ilgili Bakanlıkla birlikte planlı bir çalışma yapılması gerekir. Bu mevzuyu liderlerimiz ve dal temsilcileri artık konuşuyor, zira zordalar. Bu uygulamayı başlatanlar da var. Mesela bu toplantıda liderlerden biri bunu lisana getirdi, eleman bulamadığı için Özbekistan’dan 10-15 tane elemanı getirip fabrikanın imkanlarını sunarak, lojman vererek istihdam sağlamaya başladı. Üretimi durduramayız. İşsizlik dışında Türkiye’de iş beğenmeme sorunu var, gençler sıkıntı işleri değil, masabaşı işleri tercih ediyor.” sözlerini kullandı.
“Aralıkta, 2025’e başlamadan önce ufak bir faiz indirim hareketi yapılabilir”
TİM Başkanı Gültepe, faiz indirimine ait beklentilerinin sorulması üzerine, şu değerlendirmelerde bulundu: “Yaklaşık 6-7 aydır yüzde 50 faizle devam ediyoruz. Ben artık bunun yavaşlaması gerektiğini, yavaş yavaş her şeyin denetim altına alındığını düşünüyorum. Aksi takdirde enflasyonu düzeltip, faizleri aşağı indirmeye başladığımız vakit sanayi çok güç kaybetmiş olabilir. O gücü kaybetmeden bu kararı alabilmek kıymetli. Bununla ilgili TCMB’nin önümüzdeki periyotlarda karar alacağını düşünüyorum. Bana nazaran aralıkta, 2025’e başlamadan önce ufak bir faiz indirim hareketi yapılabilir.”
Asgari fiyat zammı
Mustafa Gültepe, taban fiyat artırımına ait soruyu yanıtlarken, bunun yalnızca taban fiyata odaklanarak pahalandırılacak bir mevzu olmadığını söyledi.
Gültepe, “2024’e başladık başlayalı rekabetçiliğimiz düştü. Türkiye, hem üretimde hem tüketimde kıymetli bir ülke oldu. Bütün dengeyi yalnızca minimum fiyatın artması halinde değil, para siyaseti ve ekonomik siyasetleri da kapsayacak halde bir harman yaparak sağlayabiliriz. Çalışan da bizim, firmalarımız da bizim. Türkiye’de rekabetçilik gücünü elde tutabilecek bir sayının ortaya konulması gerekiyor. Birinci başta fiyat artışları ile daima birlikte çaba etmemiz, fahiş fiyatlarla eser satanları deşifre etmemiz gerekir.” biçiminde konuştu.