T24 Dış Haberler
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, ABD’nin seçilmiş lideri Donald Trump’ın yeni periyoduna ait olarak “Görülen emare, bu kadar İsrail yanlısı bir kabinenin Netanyahu’nun bütün yayılmacı emellerini destekleyeceği yönünde” dedi. Fidan, Memleketler arası Ceza Mahkemesi’nin İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkarmasını “tarihî bir hadise” olarak nitelendirdi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan‘ın Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad‘la olası görüşmesine ait sorulan soruya karşılık veren Bakan Fidan, “Cumhurbaşkanımızın bu konuda değerli bir teklifi oldu. Lakin Suriye tarafı, bilhassa şu süreç içerisinde aşikâr hususları çok fazla değerlendirmeye hazır ve açık gözükmüyor. Yani kendi muhalefetiyle görüşmeye bile açık değil” sözlerini kullandı. Hamas’ın Katar’daki siyasi ofisinin kapatıldığına ve buranın Türkiye’ye taşınacağına yönelik savları da kıymetlendiren Fidan, “Türkiye olarak biz bu dedikoduları yalanladık. Bakanlık Sözcülüğümüz, Hamas Siyasi Bürosu’nun Türkiye’ye taşınmadığını açıkladı. Söylentileri Katarlılar da yalanladı” dedi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in “küresel savaş” sözünü kullanmasıyla ilgili soruya da cevap veren Fidan, “Küresel savaş riski, doğal ki savaşı geniş manasıyla kullanmak şartıyla, daima bizim de uyardığımız bir konu” dedi.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Ankara’da medya kuruluşlarının temsilcilerini kabul etti. Bakan Fidan, ABD seçimlerine ait yaptığı değerlendirmede, Trump devrinde birtakım mevzulardaki belirsizliğin kalkacağı algısı olduğunu söyledi.
“Belli hususlarda belirsizlik kalkacak fakat bizim ne kadar lehimize olur, bakmamız gerekecek”
“Trump jeopolitik sıkıntılarda bekle-gör siyaseti izleyebilir” diyen Fidan şunları ekledi:
“Trump’ın kazanmasıyla bir arada şu anda gündemimizi meşgul eden birtakım jeopolitik krizlerin biraz daha netleşeceği söylenebilir. Yeterli yahut makûs istikamette olmasından bağımsız, aşikâr hususlarda belirsizliğin kalkacağı algısı var. Natürel bu bizim ne kadar lehimize olur, ona da bakmamız gerekecek.”
Rusya-Ukrayna savaşını durdurmayla yönelik Trump’ın ne cinsten bir adım atacağının merak edildiğini söyleyen Fidan, şunları ekledi:
“Gazze probleminde ABD İsrail’e daha ne kadar takviye verecek? Savaşı durduracak mı yoksa yaygınlaşmasına mı takviye verecek? Bu hususta açıkçası, ‘Yüzde yüz şunu yapar’ dememizi mümkün kılacak fazla bir data yok.
“Trump kabinesi Netanyahu’nun bütün yayılmacı emellerini destekleyecek”
Temelde iki konu var. Birincisi, şayet Kabineye bakarsanız, görülen emare, bu kadar İsrail yanlısı bir kabinenin Netanyahu’nun bütün yayılmacı emellerini destekleyeceği istikametinde. İkincisi ise Trump’un ‘Ben savaşları bitirmeye geliyorum, yeni savaş çıkarmaya değil’ diyor olması.
Bu kelamını temel alırsanız, buradan hareketle tam aksi istikamette bir emareden kelam etmek de mümkün. Artık bu iki farklı, iki tezat emeranin birbirini ne kadar dengeleyeceğini, bunun bölgeye nasıl yansıyacağını önümüzdeki süreçte göreceğiz. Bu esnada alışılmış Gazze savaşıyla, Lübnan’daki savaşla ve İran’la beklenen tansiyonla ilgili devam eden görüşmeler, konuşmalar, stratejik tahliller var. İşte bölgede muhataplarımızla yaptığımız istişareler var. Onları da tahminen ilerleyen devirlerde paylaşırız.”
Suriye ile ilişkiler
Bakan Fidan, Suriye ile ilgili basın mensuplarının sorduğu soruları da yanıtladı. Suriye konusunda ABD’nin masasında şu anda birkaç mevzu olduğunu tabir eden Fidan, “Bu DEAŞ ne olacak? Al Hol kampındakiler ne olacak? Bunlara yönelik ne yapılacak?” sorularını lisana getirdi.
Fidan, şöyle devam etti:
“Bir başka konu İsrail’in bölgede girdiği etkin savaş kapsamında Suriye’nin durumu. Biliyorsunuz, ABD’nin Orta Doğu’daki en kıymetli varlık sebeplerinden biri İsrail’in güvenliği. Münasebetiyle, İsrail’in güvenliğiyle ilgili bahislerde Suriye’nin bir tesiri olur mu olmaz mı? Bunu da çok önemli biçimde gündeme alacaktır, diye düşünüyorum.
PKK/PYD ile olan ilgiyi gözden geçireceklerini değerlendiriyorum. Zira, biz bu mevzuda ne kadar önemli olduğumuzu kendilerine her fırsatta iletiyoruz.
Bizim bu bahisteki bildirimiz net. Biz, bölgede terörle çaba operasyonlarına kesinlikle takviye veririz. Her vakit söylediğimiz üzere, bölgede DEAŞ’la gayret etmek için Amerika’nın bir öteki terör örgütü ile iş tutması yanlış”
Olası Erdoğan-Esad görüşmesi: Suriye tarafı muhakkak bahisleri değerlendirmeye hazır ve açık gözükmüyor
Hakan Fidan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’la olası görüşmesine ait sorulan soruya, şu sözlerle cevap verdi:
“Cumhurbaşkanımızın bu mevzuda değerli bir teklifi oldu. Lakin Suriye tarafı, bilhassa şu süreç içerisinde aşikâr bahisleri çok fazla değerlendirmeye hazır ve açık gözükmüyor. Yani kendi muhalefetiyle görüşmeye bile açık değil.
Ben bunları anlattığım vakit, ‘Türkiye, Esad’ın muhalefetle mutabakatını ön koşul koşuyor’ diyenler oluyor. Hayır, bu bir ön kaide olarak değil. Lakin benim problemimi halletmesinin yolu pratikte bu tipten bir şeyden geçiyor. Yani bana şöyle demesi tahlil değil: ‘Ya biz seninle anlaşalım, sen bana inanç. Ben terörle çaba edeceğim, sen de benim sınırlarımdan çık, gerisine karışma’.
Çünkü bunun gerçeklikte hiçbir bir karşılığı yok. Benim elimdeki bilgiler şunu gösteriyor. Ben orada olmadığım vakit, orada yaşayan beşerler da mülteci olarak benim ülkeme gelecek. Şam rejiminin muhakkak kümelerin üzerine gitmesi yalnızca daha fazla mülteci, daha fazla istikrarsızlık üretecek”
Putin’in global savaş yorumu
Fidan’a, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in “küresel savaş” sözünü kullanmasıyla ilgili de soru soruldu.
Dışişleri Bakanı, bu konuda şöyle konuştu:
“Küresel savaş riski, doğal ki savaşı geniş manasıyla kullanmak şartıyla, daima bizim de uyardığımız bir husus. Ukrayna’da devam eden savaşın, Gazze’de devam eden savaşın artık fay sınırlarını giderek derinleştirdiğini ve belirli aktörleri bir ortaya getirdiğini, kutuplaşmanın arttığını görüyoruz. Hasebiyle belirli kanatlar artık birbirini gözlemeye başlıyorlar. Bu manada bir global yaygınlaşma var.
Şimdi yani Kuzey Kore’nin dünyanın öbür ucundan savaşa etkin taraf olmasını görüyoruz askerlerini göndererek. Amerika’nın baştan beri gönderdiği silahlar, Avrupa’nın gönderdiği silahlar, savaşa açıktan taraf oldukları bir durumu ortaya çıkardı. Şu anda hem ekonomik, hem siyasi hem de sıcak savaş olarak devam eden topyekun bir çaba var. Bunu sözün geniş manasıyla bir global savaş olarak nitelendirmek mümkün. Değerli olan bunun şiddetinin artmaması. Aşikâr yerlerdeki ekonomik ve siyasal savaşın, sıcak savaşa dönüşmemesini temin etmek.”
“Hamas Siyasi Ofisi, Türkiye’ye taşınıyor” iddiası
Hamas’ın Katar’daki siyasi ofisinin kapatıldığına ve buranın Türkiye’ye taşınacağına yönelik savları da pahalandıran Fidan, “Türkiye olarak biz bu dedikoduları yalanladık. Bakanlık Sözcülüğümüz, Hamas Siyasi Bürosu’nun Türkiye’ye taşınmadığını açıkladı. Söylentileri Katarlılar da yalanladı” dedi.
Fidan, “Görünen o ki ABD’deki Demokratlar giderayak Hamas’ın üzerinde biraz daha baskı yapmak istiyorlar. Muhtemelen bu sayede kendilerince bir uzaklık almayı umuyorlar. Ateşkes, barış mutabakatı vesaire stili bir şey çıkar mı ya da rehineler ile ilgili bir gelişme olur mu, ona bakıyorlar. Lakin onların şu anki ateşkes kaideleri, Hamas’ın kabul ettiği kurallar değil üzere gözüküyor” sözlerini kullandı.
“UCM’nin Netanyahu kararı tarihî bir hadise”
Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski savunma bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkarmasını “tarihi bir hadise” olarak nitelendiren Fidan, “Bu son derece pahalı bir karar. Belirli başlı ülkelerin bu kararı uygulayacaklarını söylemesi değerli bir gelişme” diye konuştu.